Η
Αρχαία Εκκλησία, μέχρι την εξομάλυνση των σχέσεών της με το ρωμαϊκό κράτος, δε
γιόρταζε άλλες γιορτές εκτός από τα Πάθη της Μ. Εβδομάδας, την Ανάσταση και την
Πεντηκοστή που αποτελούσαν μια ενότητα. Η μνήμη των μαρτύρων γιορτάζονταν την
επέτειο του θανάτου τους και είχε τοπικό χαρακτήρα.
Στα
Ευαγγέλια δεν αναφέρεται η μέρα της γέννησης του Χριστού και οι προσπάθειες
εύρεσης του χρόνου οδήγησαν σε διαφορετικά συμπεράσματα. Κάποιοι την
τοποθετούσαν τη νύχτα της 19ης προς 20η Απριλίου, άλλοι
τον Ιανουάριο ενώ άλλοι στις 18 Νοεμβρίου ή στις 20 Μαρτίου.
Ο
εορτασμός των Χριστουγέννων δεν αναγνωρίστηκε από το ρωμαϊκό κράτος ακόμη και
μετά την επικράτηση του χριστιανισμού. Μόλις το 400 μ.Χ. συναντούμε στη
νομοθεσία την απαγόρευση τέλεσης αγώνων κατά την ημέρα της Γέννησης του
Χριστού.
Για
την καθιέρωση του εορτασμού της Γέννησης, Ανατολή και Δύση ακολούθησαν